Tytuł: Alergia u dzieci

Autor: dr Marta Krawiec, pediatra i alergolog dziecięcy

Epidemia alergii

W ostatnich kilku dziesięcioleciach rozpowszechnienie chorób alergicznych znacząco się zwiększyło. Według najnowszych badań epidemiologicznych częstość astmy u dzieci w Polsce wynosi 5-7%, a katar alergiczny ma nawet co czwarte dziecko. Coraz więcej dzieci ma także alergię na pokarm, która objawia się często już w pierwszych miesiącach życia. Choroby alergiczne stały się na tyle częste, że określa się je mianem epidemii.


Dlaczego alergie są teraz tak częste?

Nie umiemy do końca wyjaśnić przyczyn epidemii alergii. Jest jednak kilka teorii naukowych, które próbują to zjawisko wytłumaczyć.

Nadmierna czystość, tzw. teoria higieniczna - choroby alergiczne są znacznie częstsze w krajach o wysokim stopniu higieny, takich jak kraje Europy Zachodniej czy Ameryki Północnej, podczas gdy występują rzadko w krajach mniej rozwiniętych. Układ odpornościowy małych dzieci nie musi teraz walczyć na co dzień z taką ilością bakterii czy pasożytów, jak dawniej. Wydaje się, że prowadzi to do 'uśpienia' białych ciałek krwi, odpowiedzialnych za walkę z infekcjami, a w zamian aktywowane są komórki alergiczne.

Zanieczyszczenie powietrza - alergia występuje częściej w krajach wysoko uprzemysłowionych. Zwłaszcza spaliny silników Diesla zwiększają nasze skłonności alergiczne. Dodatkowo połączenie pyłków roślin z cząsteczkami zanieczyszczeń w powietrzu prowadzi do bardziej uporczywych objawów u osób uczulonych.

Dieta 'hipoalergiczna' u niemowląt - Jednym z najważniejszych odkryć ostatnich lat w alergologii były wyniki badań LEAP i EAT, przeprowadzonych w Wielkiej Brytanii. Pokazały one, że opóźnianie wprowadzania do diety niemowląt pokarmów powszechnie uważanych za alergiczne, takich jak orzeszki ziemne, wcale nie zapobiega alergii, a wręcz zwiększa jej ryzyko. Niestety, w ostatnich kilkudziesięciu latach w wielu krajach zalecało się odroczenie rozszerzania diety dzieci o produkty uważane za uczulające, co mogło dodatkowo przyczynić się do zwiększenia rozpowszechnienia alergii pokarmowej.

Jakie są objawy alergii?

Alergia może powodować różnorodne dolegliwości. U najmłodszych dzieci z reguły powoduje swędzącą wysypkę i bóle brzuszka, wymioty, czy biegunkę. U starszych dzieci alergia częściej dotyka dróg oddechowych, prowadząc do uporczywego kataru, a także trudności w oddychaniu, świszczącego oddechu i kaszlu. Alergia na pokarm może prowadzić do gwałtownego obrzęku twarzy, powiek, charakterystycznej wysypki (tzw. 'pokrzywki’), a także do zagrażającej życiu reakcji, jaką jest anafilaksja, kiedy dochodzi do upośledzenia drożności dróg oddechowych i spadku ciśnienia tętniczego.

Na szczęście jest teraz dostępnych wiele leków, które mogą złagodzić lub w pełni wyeliminować objawy alergii. Pacjenci z ciężką postacią alergii powinni je nosić zawsze przy sobie. Dotyczy to zwłaszcza dzieci z astmą oraz ciężką alergią pokarmową.

W niektórych przypadkach możemy alergię wyleczyć.  Dzieje się tak, gdy zastosujemy odczulanie, czyli immunoterapię. Immunoterapia jest powszechnie stosowana w leczeniu alergii na pyłki i kurz, a od niedawna prowadzone są badania nad odczulaniem w alergii pokarmowej.

Czy mogę zapobiec alergii u mojego dziecka?

Wielu rodziców pyta, czy mogą zapobiec alergii u swojego dziecka, zwłaszcza gdy sami są uczuleni lub gdy starsze dziecko ma alergię. Trwa teraz wiele badań naukowych, których celem jest potwierdzenie, czy podaż suplementów diety, takich jak probiotyki, witamina D czy wielonienasycone kwasy tłuszczowe zapobiega alergii.

W chwili obecnej wiemy, że korzystne jest unikanie porodu drogą cięciacesarskiego, oczywiście o ile to możliwe, niestosowanie antybiotyków wpierwszych miesiącach życia, pielęgnacja skóry za pomocą preparatówhipoalergicznych, tzw. emolientów i unikanie ekspozycji dziecka na dymtytoniowy. Karmienie piersią ma wiele zalet i powinno być w miarę możliwościkontynuowane co najmniej do szóstego miesiąca życia, aczkolwiek nie wykazanoewidentnego wpływu na redukcję chorób alergicznych. Jeśli chodzi o dietę,unikanie produktów alergizujących nie jest zalecane ani w czasie ciąży, ani uniemowląt.

LEKARZ. DR N. MED. MARTA KRAWIEC LEKARZ PEDIATRA I ALERGOLOG DZIECIECY

Lekarz, Paediatrician/paediatric allergist Dr n.med. Marta Krawiec, lekarz pediatra i alergolog dzieciecy, konsultant w St Thomas' Hospital w Londynie Dr…